Hoofdluizen zijn kleine vervelende insecten die op de hoofdhuid leven en er bloed zuigen om te overleven. Daarom worden ze ook wel parasieten genoemd. Luizen 'bijten' drie tot zes keer per dag. Tijdens een luizenbeet, spuiten ze ook wat speeksel in de huid wat die typische jeuk kan veroorzaken.
WAT ZIJN LUIZEN EN NETEN?
Luizen zijn niet gevaarlijk voor de gezondheid. Ze verplaatsen zich op zes pootjes die van klauwtjes voorzien zijn waarmee ze zich vasthaken aan het haar.
Een besmetting met luizen kent weinig directe symptomen. Er zijn echter wel wat onrechtstreekse symptomen. Een kind dat met luizen besmet is, kan hevige jeuk ervaren. Die jeuk is een afweerreactie tegen de uitwerpselen en het speeksel van luizen.
Als je kind vaak gaat krabben, kan dat krabwondjes veroorzaken die op hun beurt dan weer huidinfecties of bloed op de hoofdhuid als resultaat kunnen hebben.
LEVENSSTADIA VAN EEN LUIS:
- De neet (het ei), is het eitje van een hoofdluis. De grootte van een neet kan je vergelijken met een speldenkop en vind je tussen de 3 en de 4 mm van de hoofdhuid.
- De nimf (of larve), vormt de basis voor een nieuwe luis.
- Een volwassen luis, welke tot wel tien eitjes per dag kunnen leggen.
Een dode neet is moeilijk te zien met het blote oog. Dode neten die qua kleur wit of doorschijnend zijn vind je meestal iets verder van de hoofdhuid.
Hoe zien luizen en neten eruit?
Grootte
Hoofdluizen zijn 2 tot 3 mm groot. Een leuk weetje is dat de grote luizen het vrouwtje zijn, want het mannetje is kleiner dan de vrouwelijke hoofdluis. De eitjes, neten genoemd, zijn 1 mm groot. Deze bevinden zich vaak op een afstand van 3 tot 4 mm van de hoofdhuid.
Kleur
De natuurlijke kleur van de luis varieert tussen bruin en grijs met een doorzichtige glans. De luis kan een rode kleur krijgen na het opzuigen van het bloed uit de hoofdhuid. Dit gebeurt 3 tot 6 maal per dag. Neten (of luizeneitjes) hebben een doorschijnende grijs-witte kleur en ze zijn daarom vaak moeilijk te vinden. Ze kunnen soms worden verward met roos (schilfertjes). Het grootste verschil is dat roos los in het haar zit terwijl neten stevig aan het haar vast zitten.
Aantal
De witte neten in het haar lijken heel erg op roos (schilfertjes). Daarom treedt er vaak verwarring op. Heb ik luizen of roos? Het belangrijkste verschil is dat schilfertjes talrijker zijn dan neten en los tussen de haren liggen. Neten plakken echter vast aan het haar.
HOE PLANTEN ZE ZICH VOORT?
De vrouwelijke hoofdluizen kunnen tot 10 eitjes per dag leggen. Hiervan sterven er echter veel door de hoge gevoeligheid aan temperatuur en vochtigheid.
- Daarna begint de 7-daagse levenscyclus van de neet tot luis. Een paar dagen na het leggen van het eitje, begint de neet uit te komen.
- Na een week komt de jonge luis uit de eierschaal gekropen: de 'nimf' is geboren. 'Nimfen' zijn pasgeboren luizen, niet meer dan 1 mm groot en zuigen ook al bloed. Het grote verschil is dat ze zich nog niet kunnen voortplanten.
- 10 dagen later zijn de nimfen volwassen luizen. Eénmaal de hoofdluizen volwassen zijn, kan de voortplanting beginnen.
- De levenscyclus van de luis duurt zo’n 30 dagen. De levensduur is echter afhankelijk van de temperatuur, de vochtigheid van de omgeving en hoe goed de luis zich kan voeden.
WAT ZIJN DE VOORNAAMSTE
RISICOMOMENTEN?
MYTHES EN FEITEN OVER LUIZEN
Ontdek de waarheden en mythes over luizen. Scroll naar rechts om alle stellingen te overlopen.
"Luizen zijn te wijten aan een gebrek aan hygiëne"
Ook wie elke dag het haar wast, kan op een dag een hoofd met luizen aantreffen. Dit heeft niets te maken met een gebrek aan hygiëne: luizen hebben geen voorkeur voor proper of vuil haar.
"Hoofdluizen springen van het ene hoofd op het andere"
Hoe ver kan een luis springen? Op deze vraag valt geen antwoord te geven want hoofdluizen gebruiken hun poten niet om te springen, maar om te klimmen. Ze zitten stevig aan de haren gekleefd en klemmen hun pootjes op het volgende haar om zich te verplaatsen, met een snelheid van wel 30 cm per minuut.
Ze laten nooit een haar los. Luizen zijn enkel besmettelijk bij direct haarcontact, zoals bij het geven van een knuffel. Ook bij het lenen van harige voorwerpen, zoals mutsen of haarborstels, kan besmetting plaatsvinden. Wanneer er enkel nog neten, maar geen luizen meer achterblijven is de kans op besmetting ook klein.
Neten kleven immers vast aan het haar en zijn dus minder besmettelijk dan luizen.
"Luizen komen niet voor bij volwassenen"
Iedereen kan luizen krijgen, ongeacht leeftijd of geslacht. Er zijn dan wel enkele verklaringen waarom de ene makkelijker besmet raakt dan de ander. Het zijn vooral kinderen die last hebben van hoofdluizen, omdat ze veel meer direct contact hebben dan volwassenen.
Meisjes krijgen ook vaker luizen dan jongens, vanwege hun langere haren die een knusse, warme woonplaats voor luizen vormen. Het is ook makkelijker voor de luis om zich vast te houden aan gladde haren, dan aan krullen. Hoofdluizen bij volwassenen komen vooral voor wanneer ze via hun kind besmet worden.
"Luizen hebben gaat altijd gepaard met jeuk"
Bij symptomen van luizen, denken mensen vaak onmiddellijk aan jeuk. De jeuk is afkomstig van het speeksel dat de luizen injecteren wanneer ze bloed drinken. Dat gebeurt enkel als je er allergisch aan bent.
Het is dus niet door hun pootjes of door de beet zelf. Daarom is het altijd goed om de hoofdhuid te controleren op luizen, zelfs al is er geen jeuk.
"Mensen met kort of gekleurd haar hebben minder luizen"
Luizen komen relatief vaker voor bij mensen met langer haar, maar het kort knippen van het haar zou enkel goed zijn om luizen te voorkomen door het risico op besmetting te verminderen: vanwege minder haarcontact. Eenmaal besmet heeft het geen zin meer om het haar kort te knippen, omdat de luizen sowieso dicht bij de hoofdhuid leven.
Voor personen met lang haar wordt dus aanbevolen om het haar goed vast te maken in een vlecht of een staart om zo de kans op besmetting te verminderen bij een luizenalarm op school. Hoofdluizen zijn ook kieskeurig, ze houden niet zo van gekleurd haar.
Je haar kleuren tegen luizen hoeft dan ook weer niet, want het is absoluut geen garantie dat de luizen daardoor zullen wegblijven.
"Alle gezinsleden van een besmet kind moeten onmiddellijk behandeld worden"
Als je geen luizen of neten vindt met de nat-kam-methode, wordt ten sterkste afgeraden om een anti-luizenbehandeling toe te passen. Die behandelingen roeien enkel de aanwezige luizen uit, maar voorkomen geen luizen. Er zijn wel speciale luizenproducten ter preventie beschikbaar. Ontdek het hier.
"Luizen kunnen overleven in bedden, matten, zetels en kledij"
Buiten het haar overleeft een hoofdluis hooguit 24 uur tot maximum 48 uur. Luizen hebben warmte en het bloed van hun gastheer nodig, wat niet te vinden is op voorwerpen. Als u een hoofdluis vindt op je bed of zetel, is deze luis al zwak of oud.
Hij kan geen eitjes meer leggen en zal binnen twee dagen sterven. Neten kunnen echter tot 10 dagen overleven op kleding of in bedden.
"Luizen kun je bestrijden door je haar vaker te wassen"
Luizen wegwassen door het haar vaker te wassen is geen oplossing. Luizen overleven immers een wasbeurt. Ze kunnen niet zwemmen, maar als luizen in contact komen met water, klampen ze zich stevig vast aan het haar.
Luizen kunnen zich ook wapenen tegen water door 8 uur lang ‘hun adem in te houden’ door de holtes waarlangs ze ademen af te sluiten.
"Luizen voorkomen is cruciaal want ze verspreiden ziektes"
Hoofdluizen zijn erg vervelende beestjes, maar ze zijn niet schadelijk voor je gezondheid. Ze kunnen wel jeuk veroorzaken, maar brengen geen ziektes over. Hoofdluizen leven al eeuwen mee met de mens en zijn afhankelijk van de staat van hun gastheer.
Bij het krijgen van koorts zoeken de luizen naar een andere verblijfplaats omdat de hoofdhuid veel te warm is om in te leven. Ze geven dus geen ziektes, maar willen juist een gezonde hoofdhuid om te bewonen.
"Luizen kan je behandelen met azijn"
Het staat vast dat je geen luizen kan bestrijden met azijn. Azijn zou bovendien pijnlijk zijn op de hoofdhuid van kinderen en ook gevaarlijk in geval van contact met de ogen.
Het blijft aangeraden om luizen te behandelen met producten die speciaal ontwikkeld zijn voor de behandeling van luizen. Die zijn verkrijgbaar bij iedere apotheker.
SILIKOM
Een volledig, doeltreffend gamma om luizen mee te voorkomen, behandelen en actief na te behandelen. Met Silikom heb je alles in huis om definitief komaf te maken met luizen en neten, zonder dat luizen resistent zullen worden.